वासिङ्टन डिसी । अफगानिस्तानमा उद्धार अभियानअन्तर्गत सुरक्षा खतरा रहेका अफगानी नागरिक, अमेरिकी तथा अन्य विदेशी सैनिक, कूटनीतिज्ञलगायत गरी १७ दिनभित्रमा कूल एक लाख २० हजारभन्दा बढी व्यक्तिलाई उद्धार गरिएको अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले बताएका छन् ।  सोमबार अफगानिस्तानबाट २० वर्षे अमेरिकी सैनिक उपस्थिति समाप्त भएपछि सञ्चारकर्मीसँगको प्रतिक्रियामा राष्ट्रपति बाइडेनले भने, ‘विगत १७ दिनदेखि हाम्रो फौजले अमेरिकी इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो हवाई उद्धार कार्य सम्पन्न गरेको छ । यो अवधिमा कूल एक लाख २० हजारभन्दा बढी अमेरिकी, हाम्रा सहयोगी राष्ट्रका नागरिक तथा अफगानिस्तान मिसनमा सघाउँदै आएका सहयोगीहरूलाई उद्धार गरेको देखिएको छ । अमेरिकी सैनिकले बेजोड साहस, व्यावसायिकता र कटिबद्धताका साथ यो कार्य सम्पन्न गरेका छन् ।’ योसँगै अब अफगानिस्तानमा हाम्रो २० वर्षे सैन्य उपस्थिति समाप्त भएको छ’, अमेरिकी राष्ट्रपति बाइडनले भने । मङ्गलबार अफगानिस्त,ानबाट अमेरिकी सेनाको बहिर्गमनबारे अमेरिकी जनतालाई थप जानकारी गराइने पनि उनले भने, ‘यो अमेरिकी सैन्य प्रमुख तथा सबै अधिकारी र कार्यस्थलमा रहेका हाम्रा सबै कमान्डरहरूको सर्वसम्मत सिफारिस थियो ताकी योजनानुसार हाम्रो हवाई उद्धार सेवा अन्त्य भएको छ । सैन्य मिसन अन्त गर्नु हाम्रो फौजको जीवन जोगाउने सर्वोत्तम तरिका थियो भने हाम्रो बहिर्गनसँगै अफगानिस्तान छोड्न चाहनेहरूका लागि सर्वसाधारणको प्रस्थानको सम्भावना सुरक्षित राख्नु हाम्रो कर्तव्य थियो ।’ 
तालिबान समूह र अमेरिकाबीच कतारमा भएको सम्झौताअनुरूप अमेरिकाले अगस्त ३१ भित्र नै अफगानिस्तान छोड्ने बताएको थियो । अमेरिकी सैनिक परिचालनको २० वर्षपछि सोमबार पेन्टागनले पनि अफगानिस्तानबाट अमेरिकी फौज निकाल्ने काम पूरा भएको घोषणा गरेको थियो ।  ‘म अफगानिस्तानबाट अमेरिकी फौज निकाल्ने र अमेरिकी नागरिक र अफगानीहरूलाई निकाल्ने सैन्य मिसनको अन्त्यको घोषणा गर्दछु’ अमेरिकी जनरल केनेथ एफ म्याककेन्जीले भनेका छन् । अन्तिम सी–१७ मङ्गलबार अमेरिकी समयअनुसार दिउँसो ३ः२९ बजे हमिद कार्जाई विमानस्थलबाट उडेको थियो ।
‘मैले अफगानिस्तान छोड्न चाहने कुनै पनि अमेरिकी, अफगान साझेदार र विदेशी नागरिकहरूका लागि सुरक्षित मार्ग सुनिश्चित गर्न हाम्रा अन्तरराष्ट्रिय साझेदारहरूसँग निरन्तर समन्वयको नेतृत्व गर्न विदेशमन्त्रीसँग आग्रह गरेको छु’ राष्ट्रपति बाइडनले भने । ‘यसमा आजै पारित भएको यूएनएससी प्रस्तावना समावेश हुनेछ’ बाइडनले भने । 
अमेरिकी राष्ट्रपतिले तालिबानले आगामी सुरक्षित मार्गबारे प्रतिबद्धताहरू गरेका छन् र विश्वले उनीहरूलाई आफ्ना प्रतिबद्धताहरू पूरा गर्न सम्झाइरहने छ ।  ‘अफगानिस्तानमा चलिरहेको कूटनीतिक पहल जारी राख्न र त्यहाँका जनतालाई मानवीय सहायता छोड्न वा वितरण गर्न चाहनेहरूका लागि निरन्तर प्रस्थान गर्न अनुमति दिन, विमानस्थल पुनः खोल्न त्यस क्षेत्रका साझेदारहरूसँग समन्वय समावेश हुनेछ’ उनले भनेका छन् । 

अमेरिकाको बहिर्गमन अफगानहरूका लागि ‘ऐतिहासिक क्षण : तालिबान प्रवक्ता
अफगानिस्तानबाट अमेरिकी सेनाको प्रस्थान अफगानहरूका लागि ‘ऐतिहासिक क्षण’ भएको तालिबान नेता जाबिहुल्लाह मुजाहिदले बताएका छन् । उनले अफगानिस्तान अब ‘स्वतन्त्र र सार्वभौम राष्ट्र’ भएको घोषणा गरे । अमेरिकी सेनाले देश छोडेको केही घण्टापछि मङ्गलबार हामिद कार्जाई अन्तर्राट्रिय विमानस्थलबाट संवाददाताहरूसँग बोल्दै तालिबान नेता मुजाहिदले ‘तालिबान समूहको विजय अफगान सबैको विजय भएको’ बताएका अल जजिराले उल्लेख गरेको छ । ‘अफगानिस्तानको इस्लामिक इमिरेट्स स्वतन्त्र र सार्वभौम राष्ट्र हो भन्नेमा हामीलाई कुनै शङ्का छैन’, उनले भने । अमेरिकीहरूले “सैन्य परिचालनद्वारा आफ्नो लक्ष्य प्राप्त गर्न नसकेको दाबी गर्दै आगामी दिनमा अफगानिस्तानले पश्चिमसँग ‘कूटनीतिक सम्बन्ध राख्ने’ बताएका थिए ।  अफगानीहरूले आफ्नो स्वतन्त्रता, स्वतन्त्रता र इस्लामी मूल्यमान्यताको रक्षा गर्ने उनले बताए । अफगानिस्तानबाट अमेरिकी सैन्य गठबन्धनको बहिर्गमन मङ्गलबार अमेरिकी समयअनुसार दिउँसो ३ः२९ बजे हमिद कार्जाई विमानस्थलबाट अन्तिम सी–१७ उडेसँगै सम्पन्न भएको हो । 

अमेरिकी सेनाको फिर्तापछि काबुल विमानस्थलमा विशेष सेना परिचालन 
अफगानिस्तानको राजधानी काबुलमा अवस्थित हमिद कारजाई अन्तरराष्ट्रिय विमानस्थलमा तालिबानले मङ्गलबार बिहान विशेष सेना तैनाथ गरेको छ । ‘विमानस्थलमा सुरक्षा सुनिश्चित गरिएको छ,’ प्रवक्ता जबीहुल्लाह मुजाहिदले विमानस्थलमा पत्रकारलाई बताएका छन् । अगस्ट ३१ अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनले मध्यएसियाली यस देशबाट अमेरिकी सेना फिर्ता गर्नको लागि तोकिएको समय सीमा हो ।
‘हामी विमानस्थल सुरक्षित गर्न को लागी तयार छौं । सबै कुरा चाँडै नै सामान्य अवस्थामा ल्याईनेछ । अमेरिकी सेनाले विमानस्थलमा धेरै ब्रिगारेको र यो एक प्राविधिक समस्या हो र समाधान गर्न समय लाग्नेछ, र पुनः सुरु गर्ने प्रयास जारी छ’, जति सक्दो चाँडो व्यावसायिक उडान सञ्चालन गर्ने पनि मुजाहिदले बताएका छन् ।  उनले भने कि अमेरिका फिर्तापछि अफगानिस्तान ‘पूर्णस्वतन्त्र र स्वतन्त्र भएको छ ।   मुजाहिदले भने, तालिबानले संयुक्त राज्य अमेरिकालगायत सबै देशसँग आर्थिक र व्यापारिक सम्बन्ध राख्न चाहन्छ । प्रत्येक देश अफगानिस्तानसँग राम्रो सम्बन्ध र सम्बन्ध हुन सक्ने पनि उनले बताएका छन् ।–रासस/सिन्ह्वा