काठमाडौँ । चीनले अन्तर्राष्ट्रिय विवाद समाधान गर्न नयाँ संस्था सिर्जना गरेको छ । यसको नाम अन्तर्राष्ट्रिय मध्यस्थता संगठन (आइओमेड) हो । यसलाई अन्तर्राष्ट्रिय अदालत (आइसीजे) र स्थायी मध्यस्थता अदालत जस्ता संस्थाहरूको विकल्पको रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ । चीनको सरकारी पत्रिका ग्लोबल टाइम्सले आइओमेडलाई मध्यस्थता मार्फत अन्तर्राष्ट्रिय विवाद समाधान गर्ने विश्वको पहिलो 'अन्तर-सरकारी कानुनी संस्था' को रूपमा वर्णन गरेको छ ।चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ यीले हङकङमा आयोजित एक उच्चस्तरीय समारोहमा आइओमेड स्थापना गर्ने सम्झौतालाई औपचारिकता दिए । चीनसँगै यस संस्थाको संस्थापक सदस्य बनेका ३० देशहरूमध्ये इन्डोनेसिया, पाकिस्तान, बेलारुस, क्युबा र कम्बोडिया पनि थिए । हङकङको मुख्यालयमा आयोजित समारोहमा संयुक्त राष्ट्रसंघ सहित लगभग ५० देश र २० अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाका प्रतिनिधिहरू पनि उपस्थित थिए ।चिनियाँ विदेशमन्त्री वाङ यीले चीन लामो समयदेखि टकराव होइन, संवाद र सहमतिबाट अन्तर्राष्ट्रिय मुद्दाहरू समाधान गर्न प्रतिबद्ध रहेको बताए । उनले भने- आइओमेडको स्थापनाले 'तिमी हार्छौ, म जित्छु' भन्ने सोचलाई पछाडि छोड्न मद्दत गर्नेछ ।यसको उद्देश्य देशहरू र अर्को देशका नागरिकहरू बीच वा अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार संगठनहरू बीचको विवाद समाधान गर्नु हो । यो मध्यस्थता मार्फत अन्तर्राष्ट्रिय विवादहरू समाधान गर्न मात्र सिर्जना गरिएको हो ।विज्ञहरूले चीनको यो पहलले धेरै विकासशील देशहरू र ग्लोबल साउथमा चीनको प्रभाव बढाउन सक्ने बताएका छन् । यद्यपि, यस संस्थाको कामकारबाहीको बारेमा कुनै स्पष्ट जानकारी प्राप्त भएको छैन । चीनको ऋण नीति र विस्तारवादी मनोवृत्तिका कारण यस संस्थाको निष्पक्षता र विश्वसनीयतामा प्रश्न उठिरहेको छ । यद्यपि, चीनले यो संस्थाले संयुक्त राष्ट्र संघको बडापत्र र अन्तर्राष्ट्रिय कानूनको पालना गर्ने दाबी गरेको छ ।